EF 4 ile birlikte birçok yeni özellik gelmiştir.
- POCO: Entity sınıflarının bir üst sınıftan türetilmek zorunda değiller
- Lazy Load: Entity örneği alt Entity özelliklerini ilk erişim anında yükleyebilirler
- Self-Tracking: Entity örnekleri değişim durumlarını kendileri takip ediyorlar. Böylece durum bağımsız (stateless) web çağrılarında kullanılabilirler.
- Test: EF 4 nesneleri interface’ler aracılığı ile daha kolay test edilebilir durumdalar
- Linq: Artık EF 4 tüm linq metotlarını destekliyor
Visual Studio içinde EF 4 için birçok model tasarımcısı ve araç eklenmiştir. EF tasarımcıları “Model First” olarak adlandırılan yöntem için kullanılırlar. Model First önce veri tabanında veya EF 4 model tasarımcısında veri modelin çıkartılması daha sonra çıkartılan modele ait kodların kod şablonları (T4) ile oluşturulması yöntemidir.
Code First
Entity Framework 4 ile tasarımcı temelli Model First veya Database First yaklaşımına ek olarak “Code First” olarak adlandırılan kod merkezli yeni bir yaklaşım ortaya konmuştur. Code First ile her hangi bir tasarımcıya, xml eşleştirme dosyasına veya bir Entity Base Class’a ihtiyacınız yoktur. Model ile Entity sınıflarınız arasında ki eşleştirmeyi isimlendirme kuralları ile yapabilirsiniz ve bu eşleştirmeyi tamamen kodlama ile özelleştirebilirsiniz.
Uygulama Geliştirme
Öncelikle bir uygulama oluşturalım. Daha sonra Nuget ile projemize EFCodeFirst ekleyelim.
Bir veri tabanı ile başlamamıza gerek yok. Bunun yerine veri yapımızı (Domain Model ) taşıyan standart NET sınıfları yazarak işe başlayacağız.
Model Sınıflarını Oluşturma
Küçük bir adres defteri uygulaması yazıyoruz ve bizim veri yapımız gerçekten küçük bir yapıdır. Veri modelimizde sadece Kişiler ve Kişi Adresleri var. Bu basit iki sınıfı oluşturalım.
[cs]
public class Person
{
public int PersonId { get ; set ; }
public string FullName { get ; set ; }
public string Company { get ; set ; }
public DateTime BirthDay { get ; set ; }
public virtual List Adresses { get ; set ; }
}
public class Adress
{
public int AdressId { get ; set ; }
public string AdressType { get ; set ; }
public string FullAdress { get ; set ; }
public int PersonId { get ; set ; }
public virtual Person Person { get ; set ; }
} Yukarıda ki Person ve Adress model sınıfları POCO sınıflardır. Her hangi bir üst sınıftan veya interface’ den türetmek zorunda değiliz. Her hangi bir veri tabanı bağlantısı da belirtmek zorunda değiliz. Veri modeline uyan herhangi bir veri tabanına bağlanabilirler.
Context Sınıfını Oluşturma
POCO sınıflarımızı oluşturduk. Veri tabanımız ile POCO sınıflarımızı eşleştirme işlemini yapacak Context sınıfımızı yazabiliriz.
[cs]
public class AdressBook : DbContext
{
public DbSet Persons { get ; set ; }
public DbSet Adresses { get ; set ; }
} AdressBook eşleştirme sınıfının DbContext sınıfından türetilmelidir. AddressBook sınıfı iki public özelliği Persons ve Adresses özellikleride DbSet sınıfının uygulamalarıdır. DbContext ve DbSet sınıfları EF Code First kütüphanesinde yer almaktadır.
İhtiyacımız olan tüm kodlamayı yaptık. Veri tabanı ile eşleştirme için başka bir işleme ihtiyacımız yok. Her hangi bir veri tabanı şema eşleştirme dosyası veya eşleştirme aracı veya her hangi bir tasarımcı kullanmayacağız. Veri tabanı üzerinde gerekli tüm işlemleri bu üç sınıf yapacak.
Kural Tabanlı Eşleştirme
Her hangi bir eşleştirme verisi olmadan bu üç sınıf nasıl veri tabanında ki nesneler ile eşleşecekler?
EF Code First “yapılandırma yerine kurallar” yaklaşımı ile eşleştirme yapmaktadır. Tabi ki bu varsayılan kuralları değiştirebilirsiniz.
Nedir EF Code First kuralları?
EF Code First “sadece çalış” mantığı ile mümkün olduğu adar az veri ile çalışabilecek şekilde tasarlanmıştır. Mesela Adres defteri örneğimizde Persons ve Adress olarak iki tablo oluşturacaktır. Bu tabloların kolonları da sınıfların property’lerinden oluşacaktır. Primary key olarak da tablo adı ile aynı sonu Id ile biten property kullanılacaktır. Foreing Key olarakda sınıf içinde ki diğer nesne referansları kullanılacaktır.
Veri Tabanı
Kodlarımız yazdık. Peki ya veri tabanı? Kodları yazarken hiçbir veri tabanına ihtiyacımız yok. Fakat çalışma anında veri tabanı gerekmektedir. İki şekilde veri tabanı oluşturabiliriz. İlki kendimiz gider uygun veri tabanını oluştururuz. İkincisi EF Code First bizim yerimize otomatik olarak tüm veri tabanını oluşturur. Adres defteri uygulamamız için ikinci yolu tercih ediyorum. EF Code First varsayılan olarak DbContext sınıfı ile aynı isimde bir bağlantı adı arayacaktır. Bizim DbConext sınıfımızın adı AdressBook olduğu için aynı isimde bir bağlantı adı kurmalıyız.
<connectionStrings>
<add name= "AdressBook "
connectionString= "Data Source=|DataDirectory|AdressBookDb.sdf "
providerName= "System.Data.SqlServerCe.4.0 " />
</connectionStrings>
Bu örnekte ben veri tabanı olarak SQL CE veri tabanında faydalandım.
Model Nasıl Kullanılır?
Tüm ihtiyacımızı karşılayan üç sınıfı yazdık. Linq ile istediğimiz tüm sorguları çalıştırabiliriz.
Tüm kişi listesini getiren bir linq expression yazalım:
[cs]
var adressBook = new AdressBook ();
var list = from p in adressBook.Persons
orderby p.FullName
select p;İki tablo arasında ki ilişkiden de faydalanabiliriz:
[cs]
var adressBook = new AdressBook ();
var list = from p in adressBook.Persons
where p.Adresses .Count > 0
orderby p.FullName
select p;Yukarıda ki kodda sadece adres verisi olan kişiler listelenmiştir. Primary Key özelliğinden de faydalanabiliriz:
[cs]
var adressBook = new AdressBook ();
var person = adressBook.Persons .Single (c => c.PersonId == id);CRUD işlemleri olmadan olmaz. Yeni bir kişi eklemek için yeni bir Person nesnesi oluşturup gerekli property’leri doldurmalıyız. Daha sonra DbContext üzerinde ki ilgili DbSet’e yeni kişi nesnemizi eklemeliyiz. Son olarak da yaptığımız değişikliği veri tabanına yansıtmamız gerekmektedir.
[cs]
var person = new Person
{
FullName = "Ali Veli" ,
Company = "ana okulu" ,
BirthDay = DateTime .Today
};
var adressBook = new AdressBook ();
adressBook.Persons .Add (person);
adressBook.SaveChanges ();Kayıt güncellemek için önce güncelleyeceğimiz kaydı buluyoruz. Sonra gerekli değişikliği yapıyoruz. En son yapılan değişikliği veri tabanına yansıtıyoruz.
[cs]
var adressBook = new AdressBook ();
var person = adressBook.Persons .Find (id);
person.Company = "FOG" ;
person.BirthDay = DateTime .Today .AddYears (20);
person.FullName = "Deli Veli" ;
adressBook.SaveChanges ();Sonuç
ORM araçları iş uygulaması geliştirmenin en önemli parçasıdır. EF 4 Code First veri ile kod temelli çalışılabilecek bir yol sunmaktadır. EF Code First çok güçlü bir veri işleme yöntemidir. Bu yazıda EF Code First varsayılan kuralları ile ele alınmıştır. Burada değinilmemiş birçok özellik var. System.ComponentModel.DataAnnotations isim uzayında var olan nitelikler ile entity nesnelerinize doğrulama özellikleri ekleyebiliriz. IValidatableObject arayüzü ile sınıf seviyesinde doğrulama metotları ekleyebiliriz. DbContext sınıfının OnModelCreating metodu ile entity ve veri nesnelerini eşleştirmelerini özelleştirebilirsiniz. (Böylece mevcut veri tabanları ile EF Code First yaklaşımını kullanabilirsiniz. ) DatabaseIntialize sınıfları ile veri tabanı oluşunca eklenecek varsayılan kayıtları girebilirsiniz vs.
EF Code First tümleşik bir veri işleme yöntemi sunmaktadır. EF Code First ile kod geliştiriciler daha aktif kullanılabilen bir veri işleme ortamına sahip oldular.
